İsa Mesih Kimdir?

‘Ben Yüce Tanrı’yım, herkes bana diz çöksün’ diye bağırmadı zaten. Deseydi, hiç kimse bunu kabul etmezdi. İsa mütevazı bir yaklaşımla, alttan alarak, insanların güvenini kazanarak, dolayı bir şekilde gerçek kimliğini açıkladı. Çünkü amacı isanların gözünü kamaştırmak değil, onların yüreklerini kazanmaktı.

Benzetmeler bu anlama gelir zaten. Çoğu Batılı ilahiyatçılar benzetmelerle ne yapacağını bilmediği için, onları ahlaki hikayeler, ibret veren öyküler olarak adlandırırlar. Örneğin, İyi Samiriyeli benzetmesinin sadece ve sadece bizim iyilik yapmamıza teşvik eden bir öğretiş olması. Ne yazık ki bu anlayış benzetmelerin özünü yakalayamaz – İsa İyi Samiriyelimizdir! Bunlar herşeyden önce Christolojik, Mesih’in kimliğini açıklayan öğretişler, sonra da, tabii ki, Tanrı’nın Egemenliğinde nasıl yaşanacak diye öğreten örnekler. Unutmayalım, Yahudilerin dünya görüşlerinde, hayat bir bütündü. Layık-kutsal alanlar arasında bir ayrılık görülmedi. O yüzden, Luka 19’daki hikayenin hem İsa’nın kral olmasıyla ilgili, hem de güvenilirlilikle ilgili olması mümkündür.

İsa neden benzetmeler anlattı? Neden daha açık ve yalın bir şekilde kimliğini açıklamadı acaba?

• En sıradan insanın anlayabilmesi için. İsa bir ruhban sınıfı oluşturmak niyetinde değildi. Tanrı’nın gerçekleri herkese ait. Her bir Tanrı çocuğu Babasını tanıyabilsin diye, İsa halk dilinde, gündelik hayattan gelen kavramlara başvurarak gerçeği öğretti.

• Kibirli ve dindar insanları utandırıp bilgiye dayalı fikirlerini altüst etmek için.

"Baba, yerin ve göğün Rabbi! Bu gerçekleri bilge ve akıllı kişilerden gizleyip küçük çocuklara açtığın için sana şükrederim. Evet Baba, senin isteğin buydu. Luk 10.21

Tanrı’nın Egemenliğine bilgi edinmekle girilmez. Alçak gönüllülükle ve vahiy yoluyla girilir.

• Benzetmeler hafızada kaldıkları için, kolaylıkla hatırlanıp, tekrarlanabilirdi. Çok hızlı yayılabilirdi. Bu yüzden birkaç yıl sonra yazılı hale geldiler, çünkü bu sözler cemaat içerisinde saklanıp kabul edildi.

• Hikayeler dinleyicileri içerir, sılahsızlandırır ve yatıştırır. Dinleyiciler kendilerini hikayelerin içinde bulurlar, hikayedeki duyguları hissederler. Bu şekilde hikayeler aracılığıyla Tanrı’nın gerçekleri savunmalarımızdan geçip, yüreklerimizin içine girebilir, Truva Ati gibi. Bu şekilde insanlara normalde aklına zor yatan, kabul edilemeyecek gerçekler yüreklerimize girmiş ve işlemiş olur. Benzetmeler gerçeği kişiselleştirir. Yılanın zekası, güvercinin saflığının içinde saklanmış olarak bize meydan okur (Mat 10.16)

• Tanrı anlayışımız çoğu zaman mecazi olacak, aslında. ‘Tanrı’nın eli güçlü’ dediğimizde, Tanrı’nın bir eli olmadığını biliyoruz. Fakat mecazlar soyut kavramlar felsefe dünyasından kopup, somutlaştırır, bedenleştirir. ‘Söz beden alıp aramızda yaşada.’ Yuh 1.14. Bu İsa Mesih’in kendisi hakkında olmakla beraber, aynı zamanda bütün Tanrısal gerçekler hakkındadır. Dünyasal sözler ve kavramlar zaten Yüceler Yücesinin nitelikerini tarif etmek için yetmeyecek ki! İsa ilahi gerçekleri elde edip onları dünyasal kavramlarla giydirdi.

Örneğin, Tanrı’nın Oğlu kavramı nasıl anlaşılmalı? İsa’nın seçtiği anlatım yollarından biri (ki İsa Tanrı’nın Oğlu olarak çok farklı yönlerle ve ifadelerle açıklanır Kutsal Yazılarda), Luka 20.9-18’deki benzetmedir. Oğul Baba’yı temsil edendir; onu kabul eden Baba’yı kabul etmiş olur.

• Son olarak, İsa bulunduğu kültürdeki ‘dünya görüşü hikayelerinin’ altını kazıyordu. Her dünya görüşü belli hikayeler üzerine kuruludur – nereden geldiğimizi, kim olduğumuzu, insanoğlunun sorununun ne olduğunu ve nasıl çözebilieğini açıklayan hikayeler var. Tanrı’nın müjdesi her kültürdeki bu hikayelerin yerine geçmeli. Bir dünya görüşünü, küresel söylemi kaldırmak isteyen, onun yerine daha doğru ve daha kapsamlı bir hikaye koymalı. İsa Mesih bunu yapıyor. Her bir benzetme bir şekilde insanoğlunun nereden geldiğini, günaha nasıl düştüğünü, Tanrı’ya nasıl dönebilieceğini az çok açıklayan bir hikayedir. Ve spesifik olarak, benzetmelerin çoğu Yahudilerin kendi özkimliğine ve ırk-hikayesine nasıl meydan okuduğunu anlamamız gereken bir konu.

Amaç, İsa’ya iman eden herkesin ‘bu hikayeler benim’ demesi, ve kimliğini kültüre göre değil, Tanrı’nın gözlerinden anlayabilmesidir.